در دنیا همیشه نابرابری و بی عدالتی وجود داشته است. همه ی جوامع از گذشته تا به امروز با تاسیس خیریه ها و موسسات کمک رسانی در جستجوی کاهش رنج های ناشی از بی عدالتی و فقر هستند. از اهداف مهم خیریه ها ترویج مهربانی و تلاش برای برقراری عدالت بیشتر در بین افرادی است که به نوعی با محرومیت اجتماعی دست و پنجه نرم می کنند..
بنابراین اهمیت وجودی خیریه ها برای تمام افراد جامعه در تمام کشورها چه توسعه یافته و چه در حال توسعه ضرورت دارد. برای درک بهتر این اهمیت با ما در مقاله همراه باشید تا دلایل مهم وجود خیریه ها را بیان کنیم.
دلایل اهمیت خیریه برای هر جامعه چیست؟
1- ایجاد برابری اجتماعی
شاید با واژه ی Social equality آشنا باشید یا در فضای عمومی و محیطهای اجتماعی برابری اجتماعی به گوشتان خورده باشد. یکی از کاربردهای بسیار مهم خیریه ها؛ رفع یا کمک به کاهش ناترازی اجتماعی است. متاسفانه در جوامع شاهد این نابرابری در تمام سطوح هستیم و افراد زیادی نمی توانند به شکل طبیعی به حقوق واقعی خود دست پیدا کنند. مثلا تحصیل رایگان یکی از حقوق اولیه برای تمامی کودکان است که ممکن است به دلیل محرومیت و فقر اقتصادی و حتی فقر فرهنگی- اجتماعی، شاهد کودکان بازمانده از تحصیل باشیم.
در این مسیر بسیباری از خیریه ها با تمرکز بر این مهم ضمن تلاش برای رفع مشکلات اجتماعی در سطح کلان، اهم از قانون گذاری و ایجاد سیاست های برابری اجتماعی؛ به دنبال رفع مشکلات اقتصادی و، اجتماعی و فرهنگی این کودکان هستند تا مجددا این کودکان را به چرخه ی آموزش در کشور بازگردانند.
این برابری اجتماعی در واقع با کمک خیریه ها در سطوح مختلفی که ذکر شد و با همچنین با کمک فعالین اجتماعی به خوبی قابلیت اجرا دارد و نتایج مفیدی را می تواند رقم بزند.
2- افزایش امنیت اجتماعی
زمانی که افراد جامعه در تمامی طبقات اجتماعی بتوانند با شرایط مثبت امنیتی به فعالیت خود بپردازند؛ به اصطلاح گفته می شود که آن جامعه دارای امنیت اجتماعی (Social Security ) بالاتری است. حال سوال اساسی این است که خیریه ها چگونه امنیت اجتماعی را افزایش می دهد؟ در واقع خیریه ها با کمک به افراد به ویژه کسانی که با فقر درگیر هستند تا حدود زیادی از جرم و بزهکاری جلوگیری می کند و آمار جرم را بشدت کاهش و امنیت اجتماعی را تا حدی افزایش خواهد داد.
البته لازم به ذکر است که امنیت اجتماعی صرفا یک مقوله ی اقتصادی نیست و گاه امنیت روانی و احساس برابری اجتماعی بر امنیت اجتماعی موثر خواهد بود.
3- برابری جنسیتی در تمام سطوح
یکی از مقولات امروزی که بسیار مورد توجه جوامع در حال توسعه است Gender equality یا برابری جنسیتی است. البته این واژه در برخی گروه ها حالت افراط گرایانه دارد که در این مقاله مجال بحث در آن نیست اما منظور این است که در جوامعی که هنوز توسعه نیافته اند زنان به نسبت بیشتری از مردان دچار بازماندگی از تحصیل می شوند. علاوه بر آن از نظر اشتغال و فعالیت اجتماعی نیز بسیاری از زنان نمی توانند به مشاغل مفید دست پیدا کنند و یا در صورت دستیابی با حقوق نابرابری نسبت به مردان مواجه هستند.
از ویژگی های مهم خیریه ها رفع برخی از این نابرابری های جنسیتی است. دستیابی به تحصیل برابر برای دختران در مناطق محروم، ایجاد شرایط بهتر زندگی برای دختران، کمک به افزایش اشتغال زنان به ویژه زنان سرپرست خانوار و توانمند کردن آنان می تواند از موارد مهم در عملکرد مثبت خیریه ها باشد.
4- رشد اقتصادی جامعه
در گذشته این خیریه ها به صورت خیریه های محلی و خانوادگی فعالیت می کردند و ضمن تامین شرایط اقتصادی مناسب برای طبقات محروم، در ارتقای پایه های اقتصادی به ویژه اشتغال جوانان موثر بودند. امروزه نیز بسیاری از خیریه ها به تمرکز بر اشتغال زایی، ضمن تغییر در زندگی فردی افراد، به شکل غیر مستقیم و دراز مدت بر رشد اقتصادی جامعه اثر می گذارند.
5- تقویت و رشد مهارت های انسانی در جامعه
انسان ذاتا مهرطلب و نوع دوست است. عطوفت و مهربانی یکی از بالاترین احساسات بشریت است که همواره مانع از آن شده است که جوامع به انحطاط و فقر مطلق برسند مگر در شرایط اجتماعی و اقتصادی ناگهانی. بسیاری از ما زمانی که برای اطرافیانمان مشکلی پیش می آید در صورتی که توان کمک نداشته باشیم، در تلاش برای کمک گرفتن از دیگران خواهیم بود.
منشا خیریه ها در واقع از همین احساس و حس نوع دوستی است. بسیاری از افراد جامعه که در تشکیل و رشد خیریه ها نقش بسزایی دارند؛ علاقه مند ترویج این مهربانی در کل جامعه هستند و به دنبال این هستند که ضمن ارتقای انسانیت و حفظ شرافت انسانی در جامعه، رشد فرهنگی آن را نیز به بالاترین حد ممکن برسانند.
6- تحکیم بنیان خانواده
یکی از بحران های جدید دنیای امروزی، فروپاشی خانواده است. به دلیل مشکلات اقتصادی، تحولات فرهنگی و اجتماعی در جامعه پدیده ی Family breakdown یا فروپاشی خانواده به سرعت در حال افزایش است. فقر و بیکاری شاید یکی از دلایل اصلی این بحران است. زندانی شدن سرپرست خانوار، اشتغال زنان و مردان در ساعات طولانی از روز، اعتیاد و … از دیگر موارد بروز فروپاشی خانواده است. در این مسیر خیریه ها با کمک های مالی، آزادی زندانیان، اشتغال زایی اعضای خانواده و … مانع از بروز یا به تعویق انداختن این بحران خواهند شد.
7- افزایش کیفیت سلامت جامعه
یکی از فعالیت های مهم و بسیار مفید خیریه ها در راستای کیفیت بهداشت و درمان و کمک به افرادی است که نیازمند به حمابت درمانی دارند. ارسال تیم های پزشکی به مناطق محروم، کمک هزینه های دارویی و درمانی، کمک های مادی در زمینه جراحی، ساخت درمانگاه ها و مراکز درمانی در مناطق کم برخوردار و … در راستای افزایش کیفیت سلامت جامعه است.
جمع بندی
مراکز خیریه و موسسات کمک رسانی از دیرباز به صورت گروه های محلی و خانوادگی در همه جوامع وجود داشتند و به منظور حمایت از افراد محلی فعالیت خود را اغاز کردند. امروزه با رشد و تحولات اجتماعی و اقتصادی، مشکلات افراد و خانواده ها نیز بزرذگ شده و نیازمند حمایت های سازمانی گسترده است. خیریه ها امروزه با گسترش این مسیرهای کمک رسانی در راستای سلامت اجتماعی، رفاه خانواده، رشد و توسعه ملی، جلوگیری از آسیب های اجتماعی و … نقش مهمی را ایفا می کنند.